In de keuken zijn kruiden onmisbaar. Ze worden gewaardeerd door hun talrijke smaken, verfrissende kleuren en verfijnde geuren. Door die eigenschappen kunnen we ze in onze dagelijkse gerechten gebruiken. Ze geven een speciale toets.
Het gebruik van kruiden en specerijen is een eeuwenoud gebruik.
Als we een kruid (meestal klein, niet houtig) moeten omschrijven dan kunnen we dit omvatten als ‘elke plant die op de één of andere wijze voor de mens nuttig kan zijn : geneeskruiden, keukenkruiden, kosmetische kruiden,…’
In die zin kan men het woord “onkruid” zien als een kruid dat geen toepassing kent. Maar vele wilde planten zijn zeer nuttig, terwijl ze jammer genoeg nog steeds als onkruid bestempeld worden.
Soms worden de woorden ‘kruiden’ en ‘specerijen’ door mekaar gebruikt al is er een duidelijk verschil.
Kruiden zijn inheemse gewassen waarvan de bloemen (bieslook, bernagie,…), zaden (komijn, venkel,…), bladeren (bieslook, salie,…) en wortels (mierikswortel,..) worden gebruikt.
Specerijen zijn (gedroogde) delen van tropische, aromatische gewassen zoals gember, nootmuskaat, kaneel, vanille.
Kruiden kunnen ook gebruikt worden om vet, suiker en zout te gaan verminderen. Dit is een groot pluspunt als we weten dat we juist die voedingsstoffen moeten gaan reduceren in ons dagelijks leven. Hoeveel mensen hebben last van hoge bloeddruk en moeten een rem zetten op zout? Voor velen is dit een grote aanpassing maar als we naar de klassieke tuinkruiden grijpen dan zien we dat er in enkele weken een assortiment van kruiden met dank gebruikt wordt. Kook aardappelen met een blaadje laurier of een takje tijm. Soepen kan je verrijken met verse kervel, koriander, bieslook. Dit geeft niet alleen een extra smaak maar ook een frisse groene kleur.
Voor wie de suiker wil beperken zijn kruiden of specerijen meer dan dankbaar. Denk maar aan appelmoes. Hier kan je de grote hoeveelheid suiker vervangen door kaneel. Witte sausen kan je kruiden met vooral nootmuskaat en/of peper.
Het gebruik van kruiden is niet voor allemaal dezelfde.
Er zijn kruiden die mogen meekoken zoals basilicum, bonekruid, marjolein, munt, anijs, lavas, venkel, rozemarijn, tijm, zuring, selder, knoflook, engelwortel.
Sommige kruiden kook je beter zo weinig mogelijk zoals marjolein, tijm, bonenkruid, citroenmelisse, salie, dille, dragon.
Kruiden die niet mogen meekoken zijn bernagie, kervel, peterselie, mierikswortel, bieslook, pimpernel, wijnruit, daslook.
Het tijdstip waarop het aroma van een kruid op zijn best is, is afhankelijk van het seizoen. Voorjaarskruiden zijn kervel, peterselie, basilicum, dille, bieslook, munt.
Najaarskruiden zijn tijm, rozemarijn, laurier.
Bonenkruid wordt geoogst als ze bloeien.
De meeste verse kruiden kook je het best niet mee. Zo hou je de smaak en het aroma maximaal. Ze kunnen op het einde toegevoegd worden of als versiering;
Gedroogde kruiden en verse rozemarijn, tijm en lavas geven hun aroma beter af terwijl ze meekoken. Daarom mogen ze al toegevoegd worden in het begin van de bereiding.
Sommige kruiden zijn zeer sterk van smaak (selderblaadjes) en kook je daarom maar kort mee.
Enkele voorbeelden voor het gebruik van tuinkruiden in het dagdagelijkse leven.
Daslook : best vers gebruiken. Het is een voorjaarsplant
Bieslook : regelmatig afknippen om de groei te bevorderen. Heeft U last van te veel in het glas te hebben gekeken? Drink dan thee van fijn gesnipperd bieslook. Fijngehakt bieslook kan je op eksterogen of insectenbeten leggen.
Bernagie : je kan ervan het blad, de stengel en voornamelijk de bloemen gebruiken. De jonge blaadjes kan je fijngeknipt in slaatjes vermengen. Dit omdat ze een komkommersmaak hebben. De prachtige blauwe bloemetjes kunnen als versiering of bij inmaak van augurken en komkommer gebruikt worden. Ook kan je de bloemen in ijsblokjes vervriezen. Daarmee boek je zeker succes bij je bezoekers.
Peterselie kan je vers gebruiken maar ook frituren. Lekker bij vis en garnaalkroketjes.
Basilicum is het kruid van Italië. Onmisbaar in minestrone, pizza, spaghetti, gerechten met tomaten. Altijd vers gebruiken, bij tomatensoep, dipsausjes,…Basilicum kan ook ingevroren worden of in olie bewaard. In olie bewaren : eerst met zout bestrooien, dan in bokalen in laagjes leggen en overgieten met olijfolie.
Rozemarijn en salie : het haar spoelen, houdt het haar donker en glanzend.
Om gemakkelijker water te drinken kan je er natuurlijk ook thee van maken of ijsthee. In een fles water enkele muntblaadjes, melisse, rozemarijn
Ijsthee : afgekoelde groene of zwarte thee met melisse of munt en extra ijsblokjes
Thee : munt, venkel,.. overgieten met water en enkele minuten laten trekken
Wie het voorrecht heeft om een tuintje te hebben zal ongetwijfeld wat plaats vrijmaken voor de aanplant van keukenkruiden. Het plezier van het te mogen planten of zaaien, het zien groeien en dan vooral het mogen oogsten als het gerecht klaargemaakt worden, dat is dagelijks genieten.
Knip of pluk kruiden vlak voor het gebruik. Beschadigde of gesneden kruiden verliezen sneller hun aroma. Wil je ze drogen dan kan je het plantje beter in zijn geheel drogen, daarna verknippen.
Drogen doe je best in het donker en luchtig. Bijvoorbeeld onder een zoldering of afdak in een opgehangen bundeltje.
Zelf drogen kan je ook op een bakplaat in een oven van 50° gedurende ongeveer 2 uur. Zodra je de blaadjes kan verkruimelen is het kruid voldoende droog. Eens de plant droog is in een papieren zak of een gesloten potje donker en op een koele plaats bewaren.
Kruiden die geschikt zijn om zelf te drogen zijn : munt, salie, oregano, rozemarijn, tijm. Deze zijn dan 9 à 12 maanden houdbaar.
Kruiden die je niet kan drogen zijn : dille, kervel, basilicum, koriander, mierikswortel
Het aroma van gedroogde kruiden is sterker dan die van verse. Je hebt dus minder nodig.
Heb je een vers kruid in huis, plaats het niet te dicht bij het fornuis of in de zon. Losse blaadjes of stengels kan je in een vochtig keukenpapier of doek wikkelen en nog een tijdje in de groentelade van de koelkast bewaren.
Sommige kruiden kan je perfect invriezen : basilicum, dille, kervel, korianderblad, mierikswortel. Deze zijn 12 maanden houdbaar. Gewoon wassen, droog deppen en in kleine porties verdelen. Gemakkelijk is om ze te verdelen in bakjes waar ijsblokjes in gemaakt worden. Dit is zeer handig om het te gebruiken. Je hoeft ze niet te ontdooien. Je kan ze rechtsreeks aan het gerecht toevoegen. Het aroma is hier goed bewaard gebleven.
De slogan in onze winkel is meer dan terecht …
KRUIDEN KRUIDEN JE LEVEN